CHARLES HOLLMAN

Impressionist pur sang

2 februari t/m 28 juni 2020

Charles Hollman werd op 31 augustus 1877 in Maastricht geboren als vijfde telg van wijnhandelaar Ernest Hollman en Elisabeth Hustinx. Met uitzondering van twee perioden, waarin hij respectievelijk in Borgharen en Lanaken verbleef, woonde en werkte Hollman in Maastricht waar hij op 19 november 1953 op zesenzeventigjarige leeftijd overleed. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg in Maastricht.

Samen met Henri Jonas, Pierre Kemp en Jean Grégoire volgde Charles Hollman, als particuliere leerling, schilderlessen aan de zondagsschool van Rob Graafland. Van de werken uit deze vroege periode is niets bewaard gebleven. Wel bestaat van de hand van Rob Graafland nog een portret van Charles Hollman uit 1907, spelend op zijn violoncello. Dit schilderij is te zien tijdens de expositie. Charles was een neef van de beroemde cellist Joseph Hollman. Toen hij rond 1900 schilderles kreeg van Rob Graafland stelde deze hem voor de keuze: of de schilderkunst of de muziek en zei: ‘je kunt geen twee heren (muzen) dienen’. Daarop legde Charles zijn instrument terzijde. Hollman reisde veel en was gefascineerd door Marokko, hetgeen in enkele schilderijen goed te zien is. Hij werd lid van de Limburgse Kunstkring die door Graafland in 1910 werd opgericht en vertoefde met de ‘Bende van Suisse’ regelmatig in het gelijknamige etablissement op het Vrijthof in Maastricht.

Hollman ontwikkelde zich steeds meer als impressionist, behorende tot de zogenaamde ‘Maastrichtse School’. Havens, korenschoven, mijnen en stadsgezichten waren de favoriete onderwerpen voor zijn schilderijen. In 1909 had Charles Hollman zijn eerste tentoonstelling in de Momus Sociëteit. Later exposeerde hij ondermeer in Den Haag, Rotterdam en in het toenmalige Stedelijk Museum van Maastricht.

Charles Hollman lijkt in zijn werk een hang naar bruin- en grijstinten te hebben, vaak wild, donker en dreigend in een stormachtig decor. Typisch Hollman dus, terwijl hij geen sombere man was, maar zelfs een echte ‘bon vivant’. Naast de vele landschappen bestaat het oeuvre van Hollman uit een groot aantal schilderijen van de Wilhelminabrug in aanbouw of van de Sint-Servaasbrug in restauratie en hij werkt beide thema’s uit met een pathetiek die sterk contrasteert met de elegante werkwijze van Graafland. Zijn snelle techniek met brede, pasteuze penseelstreken en de nadruk op licht dat door een schemerige atmosfeer heen breekt, maakt dat het werk impressionistischer en ook onstuimiger is dan het werk van zijn leermeester Rob Graafland. Tot aan zijn dood schilderde Hollman in het atelier bij zijn woning aan het Sint-Servaasklooster.
Maurice Hollman, kleinzoon van Charles, richtte in 2003 een expositie in ter gelegenheid van de 50e sterfdag van zijn opa in de voormalige wijnhandel van de familie Hollman in de Tafelstraat in Maastricht met schilderwerk, schetsen, foto’s en memorabilia van de kunstenaar. Maurice beheerde het restant van de kunstcollectie van zijn opa. In een interview zei hij; ‘als kind mocht ik wel eens een veeg zetten op een schilderij. Het was een enorm productieve man. Hij schilderde en tekende op alles wat hij tegenkwam; doek, papier, zachtboard, wijnoffertes of kladblaadjes. Vaak op de voor- én achterkant. Volgens mij was hij bezeten. Het kan bijna niet anders’.

De getoonde werken zijn geselecteerd uit de privé-collectie van Paul Swaen uit Noordgouwe. Paul had altijd al een voorliefde voor impressionistische kunst en kwam twaalf jaar geleden een voor hem betaalbaar Marokkaans werk van Charles Hollman tegen in de voormalige galerie Prima Vista in Maastricht. Op deze aankoop volgde een tweede met een ‘blauw landschap’ en van het een kwam het ander. Hij werd een gepassioneerd verzamelaar van het werk van Hollman en wist via galeries en de kunsthandel een indrukwekkende collectie van deze kunstenaar op te bouwen. Zelf zegt hij daarover: ‘het is de mooiste hobby die ik ooit gehad heb’.

Museum Valkenburg wil met deze expositie het werk van Charles Hollman nog eens onder de aandacht brengen, want hoewel zijn rol in de Maastrichtse kunsthistorie onderbelicht blijft, hoort hij thuis tussen tijdgenoten als Graafland, Jonas en Bellefroid.