Grootste collectie Henri Jonas in Nederland

DE VERZAMELING VAN FRANS ERENS
15 oktober 2017 – 7 januari 2018

Museum Land van Valkenburg toont tijdens de kersttentoonstelling dit jaar de privé collectie van Frans Erens (91) in Maastricht, al zo’n 60 jaar kunstverzamelaar en ook zelf kunstschilder. Erens heeft een gigantische collectie waarin Zuid-Limburgse kunstenaars uit de 20e eeuw de boventoon voeren. Maar ook vertegenwoordigers van de Bergense en de Haagse school zijn er te vinden. Zijn voorkeur voor Limburgse schilders ziet Erens als het bewaren van zijn erfgoed. Hij herkent hierin zijn eigen identiteit. Erens is vooral gefixeerd op Henri Jonas. Behalve een aantal werken van deze schilder zijn in het museum ook werken te zien van o.a. Edmond Bellefroid, Willem Hofhuizen, Robert Franquinet, Charles Eyck en Robert Graafland, maar ook van Leo Gestel. In de museumzalen is ook Frans Erens zelf als kunstenaar vertegenwoordigd met een aantal stillevens en portretten. De expositie wordt geopend zondag 15 oktober 15.00 uur en loopt tot en met 7 januari 2018.

Zijn opleiding kreeg Frans Erens aan de Stadsacademie van Maastricht ten tijde van directeur Scheffers. Het liefst was hij daarna naar de Jan van Eyck Academie gegaan. Maar zijn vader die een limonadefabriek dreef in Simpelveld – ERAL- vond dat zijn zoon na 4 jaar kunstonderwijs nog steeds een armoedzaaier zou zijn. Er bestond toen nog geen BKR-regeling; dus waarvan zou Frans moeten leven? Bovendien wilde hij ook een gezin; dus de keuze voor opvolging in de limonadefabriek lag voor de hand. “Ik heb jaren research gedaan om de kwaliteit van de limonade te verbeteren en dat lukte ,” zegt Frans Erens. Ik ben er nog steeds trots op dat we enorm succes hadden met mijn ontwerpen voor limonadeflesjes. Ik maakte zelfs onze eigen reclameslogans: ERAL – OVERAL – BOVENAL. Het kunstzinnige bloed ging toen ook waar het niet gaan kon.”

Naast zijn werk zocht Erens zijn vertier steeds meer in de hoek van de kunst. Het werd zijn leven. Als student aan de Stadsacademie kon hij alleen maar zijn ogen uitkijken in de toenmalige kunsthandels Dejong Bergers en Felix in Maastricht. Een werk kopen lag ver buiten zijn financiële middelen. Eenmaal geld verdienend als eigenaar-directeur van de limonadefabriek begon hij te verzamelen. Zijn eerste aankoop was een Henri Jonas, de kunstenaar die hem diep raakte. “Jonas gaf mij het gevoel dat kunst mystiek werd. Ik kon alleen maar verbaasd zijn over wat ik zag. Dat gevoel liet me niet meer los. Uiteindelijk heb ik zoveel werken van Jonas aangekocht dat ik de grootste Jonas verzameling in Nederland bezit.”

Het bewaren van erfgoed als leidraad van zijn collectie, vond Frans Erens ook terug in andere schilders: Bellefroid, Eyck, Graafland, Hofhuizen. Hij werd een graag geziene bezoeker in Limburgse veilinghuizen. Hij aarzelde ook niet om naar Sotheby’s en Christie’s in Amsterdam te gaan om daar op bijzondere werken te gaan bieden. En hij was ook niet te beroerd om de orde van de veiling te onderbreken omdat hij een schilderij had gekocht en hij de laatste trein naar Maastricht nog wilde halen, mét dat schilderij. Geen moeite was hem teveel om zijn collectie aan te vullen. Met warme steun van zijn vrouw die met veel plezier de spanning van de groeiende collectie meebeleefde. “Toen iedereen in Limburg nog sliep, was ik al wakker en ben gaan verzamelen,” is zijn gevleugelde uitdrukking. En hij verzamelt nog steeds, op 91-jarige leeftijd. Dit jaar heeft hij een tekening van Paul Kromjong aangekocht. “Kromjong was een leerling van Jonas. De stijl herkende ik meteen.”

In zijn vrije tijd is Frans Erens ook schilder geworden, eigenlijk vanzelfsprekend na zijn opleiding aan de Kunstacademie. Hij wil niets liever dan dat. “Ik wil doordringen tot de essentie van de dingen. Al leid je als schilder, als kunstenaar, een eenzaam bestaan, je zit eigenlijk in een isolement. Maar het schilderen vergoedt dat gevoel.”
In Valkenburg zijn dan ook mooie stillevens van Frans Erens te zien, en portretten, onder meer van zijn vrouw. Het echtpaar woont in een museum, zo voelt het. Geen plekje op de muur waar nog een schilderij bij kan. Rijen staan tegen de muren gestapeld. Erens voelt zich omgeven door zijn bewonderde kunstenaars. Ze hebben zijn leven gevuld, en doen dat nog steeds.“Je moet er gevoel voor hebben. Anders moet je niet met kunst in zee gaan. Mijn vrouw en ik hebben een rijk leven gehad met onze schilderijen.”
De schilderijencollectie van Frans Erens is te zien tot en met 7 januari 2018.