Vrouwelijke kunstenaars in Limburg in de wederopbouwperiode (1945-1965)

6 maart – 22 mei 2022

De titel van deze expositie verwijst naar het artikel ‘Kunst in liefde bloeiende’ gepubliceerd in de Volkskrant d.d. 26 juli 1960. Hierin werden twaalf Limburgse kunstenaarsechtparen voorgesteld die op dat moment samen exposeerden in kasteel Hoensbroek. De vrouwelijke kunstenaars waren: Karin Eyck-Meyer (1901-1996), Miets Franssen-Vrijens (1922), Margot Gast-Glebocki (1922-2015), Vera van Hasselt-Tummers (1924-2014), Liesje Jonas-Peters (1928) Hélène Killaars- van der Lubbe (1925- 2019), Annemarie Leenders-Kusters (1924-1982), Suzanne Nicolas-Nijs (1902-1985), Jopie Roosenburg-Goudriaan (1913-1996), Varpu Sproncken-Tikanoja (1928-1983), Marijke Stultiens-Thunnissen (1927) en Riet Vroemen-Jager (1921-1996)

In deze expositie is aandacht voor vragen als: waarom lukte het de meeste van deze vrouwelijke kunstenaars niet (voldoende) om een eigen carrière op te bouwen? Stond het huwelijk met een kunstenaar een succesvolle eigen carrière in de weg?

Deze kunstenaressen, de meesten in Limburg geboren, waren voortreffelijk opgeleid. In principe hadden zij dezelfde uitgangspositie voor een bevredigende carrière als hun mannelijke collega’s/echtgenoten. Toch gaat de aandacht in de kunstwereld in die tijd vooral uit naar het werk van de mannelijke kunstenaars.

In de eerste helft van de twintigste eeuw waren vrouwen niet gewend voor zichzelf op te komen en zich te presenteren met hun beroep als kunstenaar. Het kunstenaarschap kwam niet op de eerste plaats, daar stond de taak als huisvrouw en moeder. Vrouwen hadden door hun taken binnen het gezin minder tijd voor het creëren van kunst dan hun echtgenoten. Vrouwelijke kunstenaars werden ook lang geweerd bij kunstenaarsverenigingen waardoor zij niet beschikten over de noodzakelijke contacten in de kunstwereld. Ze wisten hun werk niet onder de aandacht te brengen van galeriehouders, museumdirecteuren, critici en het publiek. De tweede feministische golf bracht in de jaren zestig, zeventig en tachtig een omwenteling in de maatschappij wat betreft de positie van de vrouw. Dit betekende ook een stimulans voor kunstbeoefening door vrouwen.

Toch waren in de Limburgse kunstwereld een aantal vrouwelijke kunstenaars, die de mogelijkheid hadden om – ook in een periode waarin dat niet gebruikelijk was – een eigen carrière in de kunst uit te bouwen.

Museum Valkenburg is erin geslaagd om van alle genoemde vrouwelijke kunstenaars meerdere werken te achterhalen en te tonen. Als eerbetoon aan de enige nog actief werkzame kunstenares uit deze groep, de 95-jarige Marijke Stultiens, zullen haar werk en haar atelier speciale aandacht krijgen in deze tentoonstelling.