ned. GEOLOGISCHE VERENIGING afd. LIMBURG (nGVaL)
BELADEN ONDERWERP
Tot en met WO II had de grondstoffenindustrie veel aandacht voor de ondergrond c.q. geologie van Nederland. Dat was zeker zo in tijden van oorlog, toen de aanvoer van grondstoffen uit het buitenland in gevaar was en daarmee de industrie en economie. Na WO II neemt de interesse in de lokale geologie door amateurs een hoge vlucht. In 1946 wordt opgericht de Nederlandse Geologische Vereniging, met afdelingen door het gehele land en ook in Limburg. Met name Zuid-Limburg is een eldorado voor zowel zoekers als onderzoekers van gesteenten en fossielen. In die tijd echter was het spreken over fossielen en over de evolutietheorie, laat staan het ermee bezig zijn, nog beladen met religieuze overwegingen.
AMATEURS NEMEN HET OVER
De nGVaL nam langzaam het wetenschappelijke onderzoek over van de professionele wereld, destijds verzameld in het Geologisch Bureau voor het Mijngebied. Toen de kolenmijnen in Z-Limburg minder belangrijk werden, was er ook minder geologisch onderzoek vanuit de overheid. Met name de gebroeders Felder speelden bij ontstaan en ontwikkeling van de nGVaL een hoofdrol (zie tekst links bij entree). De vereniging organiseerde vanaf haar begin in 1948 een indrukwekkende hoeveelheid excursies in groeven en velden.
ALLE GEOLOGISCHE TIJDPERKEN
De hele geologie, vanaf Cambrium tot en met Holoceen, kan in Z-Limburg worden bestudeerd. Duizenden mensen inmiddels waren actief zoekend in met name kalksteen- (mergel-) groeven, zoals ENCI, Curfs en Nekami. Maar ook grind-, zand- en kleigroeven, alsmede steenstorten van de kolenmijnen waren geliefd. Verder zocht men op allerhande plaatsen in het veld, overal daar waar een interessante geologische gelaagdheid was ontsloten. Miljoenen fossielen en gesteenten, groot en klein, werden en worden nog steeds verzameld, door amateurs, met een professionele kennis van datgene waar ze mee bezig zijn. Zo ontwikkelden zich lokale experts op het gebied van bijv. eencelligen, koralen, haaien, zee-egels, mammoeten tot en met de reusachtige mosasauriërs. Maar ook zijn er kenners op het gebied van bijvoorbeeld Carboonplanten, Maasgesteenten en vuursteen. Van vuursteen maakten de prehistorische mensen in dit gebied hun werktuigen en wapens. Een veelheid van publicaties was het resultaat van al dat onderzoek. De wetenschappelijke wereld, in de vorm van universiteiten in binnen- en buitenland, vaart er wel bij. In Maastricht is het Natuurhistorisch Museum vanaf het begin een belangrijke partner. Ook honderden lezingen werden inmiddels gegeven, sinds 1971 in dit Museum Valkenburg. Hier (in deze zaal) is ook een collectie ondergebracht, die een doorsnee toont van wat in Z-Limburg te vinden is.
TOEKOMST
De nGVaL is een bloeiende vereniging, met ruim 400 leden (anno 2018). Veel mensen, jong en oud komen op deze wijze letterlijk in aanraking met de historie van geologisch het meest interessante stukje van ons land. Veel leden hebben thuis een compleet museum, professioneel tentoongesteld en gedocumenteerd. Schatkamers van erfgoed van het Nederlandse landschap. Trots zijn we op de vinders van de grote, tot de verbeelding sprekende zeemonsters (mosasauriërs) van ongeveer 70 miljoen jaar geleden, toen Z-Limburg een zeegebied was. Maar aan het zoeken en vinden van fossielen in eigen provincie komt een einde. Groeven in Z-Limburg sluiten en de vereniging moet haar heil zoeken in bijvoorbeeld het naburige buitenland. Na ongeveer 80 jaar betekent dat een nieuwe richting voor deze roemrijke vereniging, met zo een indrukwekkende historie. Het onderzoeken en uitdragen van de kennis van de geologische historie blijft evenwel de missie.