Pierre van Soest (1930 – 2001)

Hommage aan een Amsterdamse Limburger

Bijna twintig jaar na zijn overlijden presenteert Museum Valkenburg van 11 oktober t/m 6 december 2020 een uitgebreide tentoonstelling van de Amsterdamse Limburger Pierre van Soest (Venlo 1930 – 2001 Amsterdam). Te zien zijn abstracte werken uit de jaren zestig, werken uit themareeksen zoals ´Weekendfilm` (geïnspireerd door Italiaanse westernfilms), de ‘Drie Gratiën` (naar Rubens), de ‘Dulle Griet` (naar Pieter Bruegel), ‘Met Jan van Eyck op bezoek bij de familie Arnolfini´, “Tuin der lusten” (naar Jeroen Bosch) en tekeningen en grafiek.

Zijn weduwe, Gré van Soest, Amsterdam, zegt erg blij te zijn met deze expositie. “Heel fijn om het werk van Pierre weer in Limburg te kunnen zien.” Als geheel geeft de expositie een boeiend overzicht. Dat ook poëzie van dichters die met hem samenwerkten als zaalteksten aanwezig zijn, geeft deze tentoonstelling een meerwaarde.

Portret van Helle

Met de term ‘Amsterdamse Limburgers’ worden Limburgse kunstenaars bedoeld die via Amsterdam naamsbekendheid hebben gekregen. Het waren Ger Lataster, Pieter Defesche, Jef Diederen, Lei Molin, Frans Nols, Jan Stekelenburg, Pierre van Soest en Harry Op de Laak. De groep presenteerde zich in 1950 met een expositie in het Stedelijk Museum in Amsterdam met als credo: ‘Wij durven te schilderen en te tekenen zoals wij het zien. Wij willen zoveel mogelijk onbevlekt zijn van alle geijkte stijlen. Wij willen alles wat leeft en tast in deze maatschappij zuiver weergeven’.

Pierre van Soest bezocht van 1947 tot 1949 de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam en ontving in de jaren 1953 en 1954 de Koninklijke Subsidie voor de Schilderkunst. Maar Limburg bleef trekken, vertelt zijn vrouw. “Pierre woonde vanaf zijn 17e in Amsterdam, zelf ben ik Amsterdamse. Wij hadden er allebei behoefte aan om ook buiten te wonen.” Het echtpaar kocht in 1964 een boerderij in Helle (gemeente Nuth) zodat Pierre tot 1992 afwisselend in Amsterdam en Nuth werkte. De omgeving en de mensen die er wonen hebben Pierre geïnspireerd tot zijn serie ‘Portret van Helle’”.

Inspiratie door historische kunstenaars

Zijn vroege werk uit de jaren zestig wordt wel ‘post Cobra´ genoemd. Zelf hield Van Soest niet van die term, hij vond zijn werk meer `abstract expressionistisch´. Wanneer hij door een bepaald motief werd gegrepen was dat aanleiding tot een hele reeks werken zoals Paraplu’s, ‘Insecten’ en ‘Weekendfilm’.

Later werd hij geïnspireerd door beroemde schilders als Jeroen Bosch, Bruegel en Rubens. Voor zijn schilderijenreeks ‘Met Jan van Eyck op bezoek bij de familie Arnolfini’ stond model ‘Het bruidspaar Arnolfini’ van Jan van Eyck in de National Gallery in Londen. Aan zijn reeksen schilderijen gingen talloze schetsen en tekeningen vooraf in een meer lijnachtige stijl. De schetsen waren hulpmiddelen om kleuren en formaat van de schilderijen te bepalen, maar werden kunstwerken op zichzelf. In Valkenburg zijn de verschillende stijlen en werkwijzen te zien.

Gered wandreliëf wordt herplaatst

Behalve beeldend kunstenaar was Pierre van Soest docent. Tussen 1965 en 1971 gaf hij les bij De Ateliers 63 in Haarlem en aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch.

Van Soest is zeker ook bekend geworden als monumentaal kunstenaar met wandschilderingen en betonreliëfs in openbare en particuliere gebouwen in Nederland. Hij werkte veel samen met architect Frank van Klingeren, onder andere bij diens ontwerpen voor De Meerpaal in Dronten, Scheepswerf Kraaijer in Zaandam en ’t Karregat in Eindhoven. Het 20-meter lange wandreliëf dat Pierre van Soest in 1965 voor het Jeugdgebouw in Amsterdam-Noord maakte, is na sloop van dit gebouw gelukkig goed bewaard gebleven. Binnen afzienbare termijn wordt het herplaatst in het nieuwe ‘Van Klingeren Paviljoen` op het vm. Binckhorst-terrein in Den Haag waar het door iedereen weer kan worden bekeken.

Poëzie

Het werk van Pierre van Soest is vertegenwoordigd in verschillende openbare verzamelingen waaronder die in het Stedelijk Museum Amsterdam, in Heerlen, Maastricht en Venlo, Rotterdam en Buenos Aires en in verschillende andere collecties in binnen- en buitenland.

Bekende dichters wijdden gedichten aan Pierre van Soest en zijn werk: Jan Elburg (Voor Pierre bij hoog en bij laag), Gerrit Kouwenaar (Maar wat doet de schilder), Bert Schierbeek (De anatomische les), Wiel Kusters (Dulle Griet). Ook Hans van de Waarsenburg wijdde tussen 1988 en 2000 diverse gedichten aan hem. Naar Helle varen is een bibliofiele uitgave van uitgeverij In de Bonnefant. Het is een liber amicorum bij Pierre’s 60e verjaardag met bijdragen van bekende vrienden en bewonderaars. Teksten en gedichten kunnen met de kunst van Pierre van Soest in twee museumzalen worden bekeken.