20 november 2016 – 15 januari 2017
Maastrichts aardewerk samen met de expositie ‘Kunst in de keuken’

Maastrichts aardewerk

De tentoonstelling ‘Maastrichts aardewerk’ maakt deel uit van de tentoonstelling ‘Kerst met Kunst in de Keuken’. Te zien zijn gedekte tafels met Maastrichts aardewerk. Het aardewerk werd vanaf 1836 op industriële wijze in Maastricht vervaardigd in de aardewerkfabriek van Petrus Regout, eerst onversierd later ook bedrukt aardewerk. De meeste modellen en drukdecors werden ingevoerd uit Engeland, waardoor Engels en Maastrichts aardewerk aanvankelijk nogal op elkaar leken. Dat geldt niet voor het handbeschilderde boerenbont dat tot de sluiting van de fabriek in 1969 aan de Boschstraat werd geproduceerd. Sinds 1899 heette de onderneming van Petrus Regout en zijn zonen De Sphinx v/h Petrus Regout & Co. met de bekende sfinx als logo. Het bedrijf had veel – later bekend geworden – ontwerpers in dienst onder wie Willem Rozendaal, Charles Vos en Edmond Bellefroid.

In 1863 werd met Belgisch kapitaal de Société Céramique opgericht. Aanvankelijk een geduchte concurrent van Regout, tot beide bedrijven in 1958 fuseerden en als Sphinx-Céramique verder gingen.

In totaal zijn er zo’n tien fabrieken en fabriekjes in Maastricht actief geweest zoals bijv. de aardewerkfabriek van N.A. Bosch (1853-1866). MOSA werd opgericht in 1883 en bleef het langst actief met de vervaardiging van hotelporselein tot 1996. In de jaren zestig daalde de belangstelling voor het huishoudelijk aardewerk, in 1969 stopte de productie. In de jaren daarna werd Maastrichts aardewerk een geliefd verzamelobject. Vanuit de nog steeds bestaande Vereniging Maastrichts Aardewerk worden markten en beurzen georganiseerd, die veel belangstelling trekken en de herinnering en het aardewerk levend houden.

Gedekte tafels

Op met bloemen versierde gedekte tafels staat een servies voor ‘zon- en feestdagen’ met een Art Deco vormgeving en decor ‘Empire’ (1910-1920) en een servies met decor ‘Potiche’ (1880-1940). Dit is een voorbeeld van ‘chinoiserie’ aardewerk, deels gedrukt en deels met de hand ingekleurd, met motieven ontleend aan het kostbare Chinese porselein. Dit soort aardewerk speelde in op de behoefte van de rijk geworden middenklasse die het echte Chinese porselein te duur vond.

Een ander servies met decor ‘Flora’ (1879-1955) werd door Regout deels ook voor het toenmalige Nederlands Indië gemaakt, herkenbaar aan de in het Javaans gestelde tekst op de achterzijde (logo) en schalen, niet voor Hollandse aardappels maar voor Javaanse rijst.

Het tentoongestelde ‘Wellington’ servies is tussen 1860-1915 vervaardigd door de Société Céramique en heeft, zoals veel ontwerpen van dit bedrijf, een frivoler uitstraling. Het ‘Boerenbont’ op een andere tafel, is het langst in talloze varianten geproduceerd. In vitrines staan nog meer ontwerpen en ook kinderserviesjes tentoongesteld.